Begeleiding bij sterke samenwerkingen voor toekomstbestendige zorg

De gezondheidszorg in Nederland staat voor grote uitdagingen. Om de eerstelijnszorg in de toekomst toegankelijk te houden, zijn fundamentele veranderingen nodig. De Visie eerstelijnszorg 2030 schetst de veranderopgaven en legt de basis voor een toekomstbestendige zorg waarin zorgprofessionals, gemeenten en welzijnspartijen goed samenwerken. Het ROS-netwerk, bestaande uit 13 Regionale Ondersteuningsstructuren (ROS’en), begeleidt bij die samenwerking.  
 
Patrick Ernst, directeur-bestuurder van ROS Robuust en lid van de werkgroep Public Affairs van het ROS-netwerk, legt uit hoe de ROS’en bijdragen aan het realiseren van deze visie en hoe zij partijen in de regio ondersteunen bij de transitie naar een sterke en toekomstbestendige eerstelijnszorg. 
 
Meerwaarde van gezamenlijke visie geeft richting 
Het ROS-netwerk is al jaren een betrouwbare partner in de zorgsector. Patrick Ernst benadrukt dat de Visie eerstelijnszorg 2030 de zichtbaarheid van de ROS’en heeft vergroot. “Het ROS-netwerk is, als lid van InEen, medeondertekenaar van de visie en heeft een actieve rol in de uitvoering ervan,” zegt Patrick. “De meerwaarde van de gezamenlijke visie is dat deze richting geeft waar we met z’n allen naartoe gaan. Dit geeft ook urgentie in de regio en helpt bij de keuzes die in de regio gemaakt moeten worden.” 
 
“De Visie eerstelijnszorg 2030 betekent ook wat voor het ROS-netwerk en hoe we ons organiseren. Het is niet genoeg om te zeggen ‘dat deden we al’. We hebben als ROS’en met elkaar afgesproken dat we de speerpunten in de visie eerstelijn accentueren en zowel landelijk als in de regio extra kracht bijzetten. Daarom hebben we recent ROS-netwerkgroepen (ROS-coalities) gevormd met daarin adviseurs vanuit de verschillende ROS’en. Met het doel om kennis uit te wisselen, expertise te delen en samen te werken aan opdrachten. Dat zijn de groepen: Transitie en verandermanagement, Zorg voor netwerken en Samenwerken in de wijk”, vervolgt Patrick. 
 
Regionale samenwerking: maatwerk en vertrouwen 
In de praktijk is elke regio uniek. Dat betekent dat er geen blauwdruk is die je overal kunt toepassen. Patrick legt uit: “Zorg vindt plaats in de wijk en elke wijk heeft zijn eigen specifieke kenmerken. Het is belangrijk om te kijken naar wie je nodig hebt om het ‘gouden team’ in die wijk samen te stellen. Wat werkt in de ene wijk, werkt niet per se in de andere. Daar helpen wij als ROS bij, door te adviseren en de juiste tools aan te reiken.” 

Ondersteuning door ROS ZONH 
Adviseurs Lisenka Vink en Rob Jansen van ROS ZONH werken in Noord-Holland en spelen een belangrijke rol bij het organiseren van regionale samenwerkingen. Lisenka vertelt: “In april 2024 hebben we een grote bijeenkomst georganiseerd waar alle eerstelijnsdisciplines, zorgverzekeraars, gemeenten en bewoners samenkwamen. We hebben hun verteld over de Visie eerstelijnszorg 2030 en besproken hoe we deze lokaal kunnen vertalen. Centraal stond ook tijdens de bijeenkomst het kennismaken met elkaar. Positief is dat men elkaar al kent. Een belangrijke voorwaarde voor samenwerking is ook vertrouwen hebben in elkaar. Daar bouwen we aan.”  
 
Rob Jansen voegt daaraan toe: “De organisatiegraad van de verschillende beroepsgroepen verschilt sterk per regio. In sommige regio’s zijn de eerstelijnsprofessionals goed georganiseerd, terwijl in andere regio’s nog veel werk te verzetten is. Wij helpen hen daarbij door begeleiding te bieden in het vormen van de gewenste organisatiegraad.”  
 
Lisenka: “In de regio’s Midden- en Zuid-Kennemerland zie je juist dat er al twee multidisciplinaire eerstelijnsplatforms zijn. Om goed en efficiënt met elkaar samen te werken moeten Midden- en Zuid-Kennemerland uiteindelijk één regionaal samenwerkingsverband worden. Daar ligt ook wat historie en emotie uit het verleden. Elke lokale situatie heeft zijn eigen colour locale en vraagt om een aanpak die bij hen past.” 
 
Jansen vervolgt: “Toch horen we ook regelmatig de verzuchting van eerstelijnszorgprofessionals: “Er loopt al zo veel. Waar haal ik de tijd vandaan en hoe ga ik dit allemaal doen?”. ZONH ondersteunt en faciliteert de professionals. Door bijvoorbeeld als penvoerder op te treden, een format voor een plan van aanpak te maken of regionale gesprekken te organiseren. En door overzicht te bieden in de transformatieplannen.” 
 
Procesbegeleiding door Proscoop 
Esmay Vos, adviseur bij ROS Proscoop, werkt in de regio Apeldoorn/Zutphen en de Achterhoek. Zij begeleidt zorgprofessionals bij het verhogen van hun organisatiegraad. Proscoop telt 40 adviseurs, 10 adviseurs verspreid over 4 regio’s begeleiden bij het verhogen de organisatiegraad van de eerstelijnszorg. Het gaat om de organisatiegraad van paramediebrede beroepsgroepen, apothekers en psychologen. 

Esmay is daarnaast actief betrokken bij een project gericht op het versterken van de eerstelijnszorg. Momenteel bevindt het project zich in de voorbereidingsfase in de regio's Apeldoorn-Zutphen en de Achterhoek. Volgens de Visie op de Eerstelijnszorg 2030 is het doel dat professionals tegen het einde van 2026 in elke wijk samenwerken binnen een hecht netwerk, en dat er regionale samenwerkingsverbanden ontstaan. De basislijnen zijn uitgezet, maar de invulling ervan ligt bij de regio's zelf. In deze fase worden de eerste plannen ontwikkeld voor wijkgericht werken en de organisatie van de eerstelijnszorg in de regio. “Wij worden vaak als onafhankelijke partij gevraagd om het proces te begeleiden. We hebben geen organisatiebelang, waardoor we ons volledig kunnen richten op het smeden van goede samenwerkingen. “Door het gesprek aan te gaan, ontdek je vaak dat je sneller op één lijn zit dan verwacht", aldus Esmay. 
 
ROS Delta: focus op de bedoeling 
Een belangrijk instrument dat door het ROS-netwerk is ontwikkeld, is ROS Delta. Dit is een aanpak die zorgprofessionals helpt om scherp te blijven op de vraag of hun acties bijdragen aan het uiteindelijke doel: betere eerstelijnszorg. “Je wilt bij een transitie niet vervallen in oude patronen in de aanpak,” benadrukt Patrick. “Het gaat erom dat we telkens de vraag stellen: ‘Draagt dit bij aan de bedoeling?’ Soms betekent dat dat je een andere partij moet betrekken of buiten je comfortzone moet treden.” 
 
Het ROS-netwerk speelt een cruciale rol in het versterken van de eerstelijnszorg en het realiseren van de Visie eerstelijnszorg 2030. Door hun kennis van de regio en hun onafhankelijke positie kunnen ze zorgprofessionals optimaal ondersteunen bij regionale samenwerkingsverbanden. Of het nu gaat om het begeleiden van netwerken, het verlichten van administratieve lasten of het smeden van nieuwe samenwerkingen, het ROS-netwerk biedt de expertise en begeleiding die nodig is om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan. 
 
Meer weten? Neem contact op.  
 
 
Over het ROS-netwerk 
Als partner in elke regio brengen wij expertise en daadkracht. Wij zijn experts in transitie-, programma- en projectmanagement binnen de domeinen van gezondheid, zorg en welzijn. Wij vervullen een cruciale rol door te agenderen, adviseren, begeleiden en concreet netwerksamenwerkingen te realiseren. 

We bieden:  
Verander- en Transitiemanagement: We fungeren als aanjagers en kwartiermakers voor verandering en streven naar duurzame oplossingen. Met professionals en inwoners werken we samen aan een ontwerpende aanpak om de benodigde transities in zorg en welzijn te faciliteren. 

Zorg voor Netwerken: We begeleiden bij het bouwen en onderhouden van netwerken in de gezondheidszorg, zowel eerstelijnsnetwerken als domeinoverstijgende netwerken. 

Samenwerken in de Wijk: We bieden werkbare oplossingen en programma's om de verbinding tussen zorg, welzijn en het sociaal domein te versterken, met een focus op preventie en positieve gezondheid.