Gezond leven en preventie

Verleggen van de focus van ziekte naar gezondheid. Van: ‘wat is er aan de hand?’ naar ‘wat wil je en wat kan je?’ Kijken naar wat iemand nog wél kan en wat er nodig is om een zo goed mogelijk leven te leiden. Positieve gezondheid helpt mensen om in te laten zien hoe zij zelf hun gezondheid kunnen beïnvloeden en zo kunnen omgaan met emotionele en sociale levensuitdagingen.

Dit biedt niet alleen kansen voor patiënten, cliënten en inwoners, maar ook voor de samenwerking en samenhang tussen professionals in zorg, welzijn en wonen. Er is veel potentieel en kennis over Gezond leven en preventie. Door onderling samen te werken wordt deze expertise nog beter benut. 

Voorbeelden Gezond leven en preventie
De ROS’en ondersteunen onder andere door samenwerkingsverbanden en kennisuitwisseling te stimuleren en te faciliteren en publiciteit te genereren. Voorbeelden van succesvolle initiatieven waaraan de ROS’en bijdragen zijn:

• Achterhoekse gemeenten actief met Welzijn op Recept (ROS Proscoop)
• Verbinding medisch en sociaal domein (ROS Zorgadvies Groningen)
• Alliantie Positieve Gezondheid Zuid-Holland Noord (ROS REOS)
• Betere preventie en de behandeling van SOLK (ROS Proscoop)

Positieve gezondheid
Mensen zijn niet hun aandoening. Positieve gezondheid gaat om een brede blik op gezondheid. Dus niet alleen kijken naar een specifieke klacht, maar naar de gezondheid in zijn totaliteit. Hoe zit iemand in zijn vel en spelen er ook andere dingen behalve de pijnklacht? Positieve Gezondheid helpt zorgprofessionals om hun patiënten te leren hoe zij zelf invloed uitoefenen op hun gezondheid.

Een voorbeeld van een initiatief op dit gebied is de Alliantie Positieve Gezondheid (PG) Zuid-Holland Noord. Reos, een van de ROS’en in het ROS-netwerk, is hier de kartrekker van. De alliantie werkt samen met haar partners aan de vitaliteit en veerkracht van inwoners en een toekomstbestendige zorg en ondersteuning. De Alliantie Positieve Gezondheid in de regio Zuid-Holland Noord heeft de ambitie om in 2030 de meest positief gezonde regio te worden. Door het organiseren van leerateliers, bijeenkomsten met inspirerende sprekers en het stimuleren van onderlinge kennisuitwisseling, wordt het gedachtengoed van Positieve Gezondheid verder verspreid.

Welzijn op Recept
Soms zijn mensen niet geholpen met een medische ingreep, voorschrijven van medicatie of een doorverwijzing naar de tweede lijn. Iemand kan meer gebaat zijn bij sociale verbinding. Denk aan een kopje koffie, aansluiting bij een vereniging of vrijwilligerswerk. Welzijn op Recept (WOR) is een werkwijze die zorg (huisarts en praktijkondersteuner) verbindt met het sociaal domein (welzijnscoach). Bij psychosociale klachten bekijkt een welzijnscoach samen met de patiënt of het helpend is om deel te nemen aan activiteiten en welke dat dan zijn. WOR richt zich op kwetsbare ouderen, mensen die veel naar de huisarts gaan en mensen met lichte psychosociale problematiek.

Een succes op het gebied van Welzijn op Recept is de geïntensiveerde samenwerking met het Landelijk kennisnetwerk Welzijn op Recept (LKWOR). Door meer samen te werken is het mogelijk om op grotere schaal eerstelijnszorg aan welzijn te verbinden met Welzijn op Recept. Het ROS-netwerk en LKWOR verzamelen momenteel best practices en maken deze beschikbaar op de website van LKWOR.

Somatisch Onvoldoende verklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK)
In de gezondheidszorg zijn we soms gewend om mensen met onvoldoende verklaarbare klachten te leren om daarmee om te gaan. Of er wordt een diagnose gesteld, terwijl de bron van de klachten niet direct medisch is. Uit onderzoek blijkt echter dat als we naar klachten kijken als een signaal van iets wat dieper zit, het mogelijk is om te herstellen. SOLK is een breed maatschappelijk en kostbaar vraagstuk. De aanpak ervan past binnen de visie van Alles is gezondheid.

Het ROS-netwerk, met Proscoop als kartrekker, zet zich in voor een betere preventie en behandeling van SOLK en organiseert diverse projecten op het gebied van SOLK. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de verhalenbundels ‘Zie mij nu’. Een initiatief van Institute for Positive Health (iPH), Alles is Gezondheid, Stichting Emovere, Nederlands Centrum Jeugdgezondheidszorg (NCJ) en Proscoop. In de bundels komen jongeren en zorgprofessionals aan het woord over hoe zij omgaan met mensen met onbegrepen klachten. Er staan bruikbare tips bij ieder verhaal die zorgverleners helpen het kwetsbare gesprek te voeren over de diepere laag achter klachten. Ook organiseerde Proscoop met ervaringsdeskundigen webinars over SOLK.

Wat kan het ROS-netwerk voor u betekenen?
De ROS’en helpen bij de implementatie van initiatieven op het gebied van Gezond leven en preventie; zoals Positieve Gezondheid, Welzijn op Recept en SOLK. De ROS’en zijn geen zorgaanbieder. Dit maakt hen een onafhankelijke partij. De adviseurs zijn experts in het begeleiden van veranderingsprocessen en bouwen van samenwerkingsverbanden. Hoe ver deze begeleiding gaat hangt af van het vraagstuk. Dit kan gaan om het opzetten van een samenwerkingsverband of meedenken over hoe u een werkwijze initieert, implementeert en borgt in de organisatie. In overleg zijn er ook andere rollen voor de ROS’en mogelijk.

De ROS’en uit de verschillende regio’s delen onderling kennis en ervaringen over Gezond leven en preventie. Zo versterken zij elkaar en dienen succesvolle initiatieven uit de ene regio als voorbeeld voor andere regio’s.

Contactpersoon
Bent u een landelijke organisatie en wilt u meer weten over Gezond leven en preventie en de ROS'en? Neem dan contact op met Maurits Hesselmans, directeur-bestuurder Reos of Arie Jongejan, directeur-bestuurder Proscoop.